Εισήγηση στο πλαίσιο του μαθήματος Ψυχοδυναμικές Παρεμβάσεις στην Κλινική Κοινωνική Εργασία, Μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών Κοινωνικής εργασίας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (πρώην ΤΕΙ Αθηνών)

Σχεδιάγραμμα εισήγησης:
1. Οι έννοιες του εφήμερου και της επισφάλειας
2. Η ψυχοκοινωνική κλινική
3. Κλινικά και επιδημιολογικά στοιχεία αναφορικά με τον πληθυσμό των αστέγων
4. Ψυχικές συνέπειες της κοινωνικής οδύνης
5. Θραύσματα αφηγήσεων αποκλεισμένων υποκειμένων
6. Ψυχοκοινωνική φροντίδα στο πεδίο της ακραίας επισφάλειας

Loading…

Taking too long?

Reload document

| Open in new tab

Εισήγηση στο πλαίσιο του Σεμιναρίου Προβολικών Δοκιμασιών του ΙΨΥΠΕ «Π. Σακελλαρόπουλος», Ιανουάριος 2021

Εισαγωγή

Μείζονα φροϋδική συνεισφορά στην ψυχοπαθολογία, το «Πένθος και μελαγχολία», κείμενο γραμμένο το 1915 και δημοσιευμένο το 1917, κατέχει μια κεντρική θέση στο έργο του ιδρυτή της ψυχανάλυσης, αποτελώντας την μία από τις πέντε μελέτες που συγκεντρώθηκαν τελικά υπό τον γενικό τίτλο «Μεταψυχολογία». Η μεταψυχολογία, κατ’ αναλογία με τη μετα-φυσική, είναι ένας όρος που δημιουργήθηκε από τον ίδιο τον Freud προκειμένου να περιγραφεί η πιο θεωρητική διάσταση της ψυχανάλυσης, δηλαδή όλα τα στοιχεία εκείνα που συγκροτούν ένα αφηρημένο σύνολο εννοιών, το οποίο βρίσκεται λιγότερο ή περισσότερο απομακρυσμένο από την άμεση εμπειρία (όπως η θεωρία των ενορμήσεων, η επινόηση ενός ψυχικού οργάνου απαρτιζόμενου από διαφορετικά συστήματα ή θεσμούς κλπ.) (Laplanche & Pontalis, 1967). Στην μεταψυχολογική προσέγγιση συμπεριλαμβάνουμε συνήθως τις τρεις βασικές οπτικές των ψυχικών φαινομένων – την τοπική, την δυναμική και την οικονομική οπτική – σε συνδυασμό επίσης πολλές φορές με την γενετική οπτική.

Όπως έχουν επισημάνει πολυάριθμοι σχολιαστές του έργου του Freud, μια από τις βασικότερες ιδιαιτερότητες του κειμένου «Πένθος και μελαγχολία» ίσως να είναι ότι εισάγει ή επανεισάγει στην φροϋδική θεώρηση τον ρόλο και τη σημασία του αντικειμένου. Η ύπαρξη και η θεμελιώδης συνεισφορά του αντικειμένου λαμβάνεται σε πολλά κείμενα του Freud ως δεδομένη, κάτι που, αν και εξυπηρετεί εν προκειμένω την σταθερά επιδιωκόμενη έμφαση του Freud στην ενδοψυχική λειτουργία, δεν μπορεί να θεωρηθεί καθόλου δεδομένο στην κλινική πραγματικότητα. Οι μικρότερες ή μεγαλύτερες στρεβλώσεις και ασυνέπειες στη σχέση με το αντικείμενο αποδεικνύονται μάλιστα ένας καθοριστικός παράγοντας των μη-νευρωτικών παθολογιών, χωρίς βέβαια να απουσιάζουν και από την ίδια την νεύρωση σε έναν βαθμό. Η συγκεκριμένη εργασία του Freud παραμένει μέχρι σήμερα κλασσική και μελετάται ακόμα εκτενώς διότι μας παρέχει, πάνω απ’ όλα, ένα πολύ γόνιμο μοντέλο για την κατανόηση του ευρύτερου πεδίου των καταθλιπτικών διεργασιών.